Ο καρκίνος στομάχου, γνωστός και ως γαστρικός καρκίνος, είναι μια σοβαρή ασθένεια που επηρεάζει το στομάχι. Εμφανίζεται όταν τα κύτταρα στο στομάχι αρχίζουν να αναπτύσσονται ανεξέλεγκτα, σχηματίζοντας όγκο.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι καρκίνου στομάχου, με το αδενοκαρκίνωμα να είναι ο πιο κοινός.
Παράγοντες Κινδύνου
Οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου στομάχου περιλαμβάνουν:
- Κάπνισμα.
· Λοίμωξη από το βακτήριο Helicobacter pylori.
· Κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι ή επεξεργασμένων κρεάτων.
· Οικογενειακό ιστορικό καρκίνου στομάχου.
Συμπτώματα
Στα αρχικά στάδια, ο καρκίνος στομάχου συχνά δεν προκαλεί συμπτώματα. Ωστόσο, καθώς η ασθένεια εξελίσσεται, μπορεί να εμφανιστούν:
· Πόνος ή αίσθημα καύσου στην κοιλιά.
· Αίσθημα δυσπεψίας.
· Απώλεια όρεξης και βάρους.
· Αίσθημα πληρότητας μετά από τα γεύματα.
Διάγνωση
Η διάγνωση του καρκίνου του στομάχου περιλαμβάνει διάφορες εξετάσεις και διαδικασίες για να επιβεβαιωθεί η παρουσία καρκίνου και να καθοριστεί το στάδιο του.
Οι κύριες μέθοδοι διάγνωσης περιλαμβάνουν:
- Ενδοσκόπηση: Ένας λεπτός σωλήνας με κάμερα (ενδοσκόπιο) εισάγεται μέσω του στόματος για να εξετάσει το εσωτερικό του στομάχου. Αν βρεθεί κάτι ύποπτο, μπορεί να ληφθεί δείγμα ιστού (βιοψία) για μικροσκοπική εξέταση.
- Αξονική Τομογραφία (CT Scan): Χρησιμοποιεί ακτίνες Χ για να δημιουργήσει λεπτομερείς εικόνες του στομάχου και των γύρω περιοχών. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σκιαγραφικό υλικό για καλύτερη απεικόνιση.
- Εξετάσεις Αίματος: Ελέγχουν για αναιμία και άλλες ανωμαλίες που μπορεί να υποδηλώνουν καρκίνο.
- Βιοδείκτες: Εξετάσεις για συγκεκριμένες πρωτεΐνες ή γονίδια που μπορεί να υποδεικνύουν την παρουσία καρκίνου και να βοηθήσουν στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
Σταδιοποίηση
Ο καρκίνος στομάχου ταξινομείται σε διάφορα στάδια, ανάλογα με την εξάπλωση του καρκίνου στο σώμα. Τα στάδια αυτά είναι:
· Στάδιο 0 (Καρκίνωμα in situ): Τα καρκινικά κύτταρα βρίσκονται μόνο στην εσωτερική επένδυση του στομάχου και δεν έχουν εξαπλωθεί σε βαθύτερα στρώματα.
· Στάδιο I: Ο καρκίνος έχει διεισδύσει σε βαθύτερα στρώματα του στομάχου και μπορεί να έχει εξαπλωθεί σε 1 ή 2 κοντινούς λεμφαδένες.
· Στάδιο II: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε βαθύτερα στρώματα του στομάχου και σε περισσότερους λεμφαδένες, αλλά δεν έχει φτάσει σε μακρινά όργανα.
· Στάδιο III: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε όλα τα στρώματα του στομάχου και σε πολλούς λεμφαδένες ή έχει φτάσει σε κοντινά όργανα.
· Στάδιο IV: Ο καρκίνος έχει εξαπλωθεί σε μακρινά όργανα, όπως το ήπαρ, οι πνεύμονες ή τα οστά.
Η κατανόηση του σταδίου του καρκίνου είναι σημαντική για τον καθορισμό της κατάλληλης θεραπείας.
Θεραπεία
Η θεραπεία του καρκίνου στομάχου εξαρτάται από το στάδιο της νόσου, τη γενική υγεία του ασθενούς και άλλους παράγοντες. Οι κύριες μέθοδοι θεραπείας περιλαμβάνουν:
- Χειρουργική Επέμβαση
Ρομποτική/Λαπαροσκοπική D2 Υφολική Γαστρεκτομή με εκτεταμένο λεμφαδενικό καθαρισμό : Αφαίρεση του 80% του στομάχου για όγκους του περιφερικού τμήματος του στομάχου .
Ρομποτική/Λαπαροσκοπική D2 Ολική Γαστρεκτομή με εκτεταμένο λεμφαδενικό καθαρισμό: Αφαίρεση ολόκληρου του στομάχου, για όγκους του σώματος και του εγγύς τμήματος του στομάχου
Ολική Γαστρεκτομή και κατώτερη Οισοφαγεκτομή με θωρακο-κοιλιακή προσπέλαση και εκτεταμένος D2 Λεμφαδενικός καθαρισμός, για όγκους της καρδιοοισοφαγικής συμβολής τύπου ΙΙΙ
- Χημειοθεραπεία
Χρήση φαρμάκων για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Μπορεί να χορηγηθεί πριν ή μετά τη χειρουργική επέμβαση για να μειώσει τον όγκο ή να εξαλείψει τα υπολειπόμενα καρκινικά κύτταρα.
- Ακτινοθεραπεία
Χρήση ακτίνων υψηλής ενέργειας για την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Συχνά χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία.
Ο ρόλος του Λεμφαδενικού καθαρισμού στην χειρουργική του γαστρικού καρκίνου
Ο λεμφαδενικός καθαρισμός (ή εκτεταμένη λεμφαδενεκτομή ή αλλιώς D2 γαστρεκτομή) είναι η πιο σημαντική διαδικασία στη χειρουργική του καρκίνου του στομάχου. Ο ρόλος του περιλαμβάνει:
- Βελτίωση της Σταδιοποίησης
Η αφαίρεση και εξέταση των λεμφαδένων βοηθά στον καθορισμό του σταδίου του καρκίνου, κάτι που είναι κρίσιμο για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.
- Μείωση του Κινδύνου Υποτροπής
Η αφαίρεση των λεμφαδένων που περιέχουν καρκινικά κύτταρα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο υποτροπής της νόσου.
- Βελτίωση της Επιβίωσης
Μελέτες έχουν δείξει ότι η εκτεταμένη λεμφαδενεκτομή μπορεί να βελτιώσει τα ποσοστά επιβίωσης σε ασθενείς με καρκίνο του στομάχου, ιδιαίτερα όταν εκτελείται από έμπειρους χειρουργούς.
· Τύποι Λεμφαδενεκτομής
D1 Λεμφαδενεκτομή: Αφαίρεση των λεμφαδένων κοντά στο στομάχι. (Αυτή η μέθοδος αν και ακόμα εφαρμόζεται από την μεγάλη πλειοψηφία των χειρουργών, είναι ξεπερασμένη και ανεπαρκήςγια την χειρουργική αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου )
D2 Λεμφαδενεκτομή: Αφαίρεση των λεμφαδένων γύρω από τα μεγάλα αιμοφόρα αγγεία του στομάχου. Αυτή η μέθοδος είναι ριζική και πιο εκτεταμένη. Η D2 γαστρεκτομή θεωρείται η θεραπεία εκλογής για όλους τους ασθενείς με καρκίνο του στομάχου, ιδιαίτερα όταν η νόσος δεν έχει εξαπλωθεί σε άλλα όργανα.
Η λεμφαδενεκτομή είναι μια σημαντική διαδικασία για τη διάγνωση και θεραπεία του καρκίνου και πρέπει να γίνεται από έμπειρους χειρουργούς για να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή έκβαση. Συνεργασία με μια εξειδικευμένη ιατρική ομάδα είναι απαραίτητη για την καλύτερη δυνατή φροντίδα.
Η χειρουργική εκτομή του Γαστρικού καρκίνου με τη μορφή της D1 Γαστρεκτομής από μόνη της αποτελεί μή επαρκή χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου , αν δεν συμπληρωθεί από εκτεταμένο D2 λεμφαδενικό καθαρισμό. Μετά από εκτεταμένο λεμφαδενικό καθαρισμό η 5ετής επιβίωση των ασθενών εκτινάσσεται σε ποσοστό 60-70%, όπως φαίνεται στα αποτελέσματα της κλινικής του St Mary’s και στα προσωπικά αποτελέσματα του κ Ζαχαράκη. Ταυτόχρονα είναι απαραίτητη, προκειμένου να αναπαραχθούν αυτά τα αποτελέσματα, η ουσιαστική εκπαίδευση των χειρουργών καθώς υπολογίζεται ότι ένας χειρουργός χρειάζεται να πραγματοποιήσει περίπου 30-40 τέτοιες επεμβάσεις υπό επίβλεψη, πριν κριθεί επαρκής στις επεμβάσεις αυτές.
O κ. Ζαχαράκης διετέλεσε επί 4ετία Διευθυντής Χειρουργικού Τμήματος (Consultant Surgeon) στον τομέα της Χειρουργικής Οισοφάγου-Στομάχου στο Κέντρο Χειρουργικής Ανωτέρου Πεπτικού της Πανεπιστημιακής Κλινικής του Νοσοκομείου St Mary’s Hospital του Λονδίνου, καθώς και Επίκουρος Καθηγητής (Senior Lecturer in Upper GI Surgery) στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Imperial College London.
Ο κ. Ζαχαράκης και η Κλινική στην οποία εργάστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο , ειδικεύεται στη ριζική εκτομή του καρκίνου του Στομάχου με εκτεταμένο λεμφαδενικό καθαρισμό. Ο κ. Ζαχαράκης έχει πραγματοποιήσει στο Ηνωμένο Βασίλειο πάνω από 70 Γαστρεκτομές με Εκτεταμένο D2 Λεμφαδενικό καθαρισμό, και πληθώρα αντίστοιχων περιστατικών μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα.
Βιβλιογραφία
1. Parikh D, Johnson M, Chagla L, Lowe D, McCulloch P. D2 gastrectomy: lessons from a prospective audit of the learning curve.
Br J Surg. 1996;83:1595–9.
2. Verma AR, Patel VM, Mikhail S, Zacharakis E. An unusual presentation of late oesophagojejunal anastomotic leak after total D2 gastrectomy. Ann R Coll Surg Engl. 2012 Mar;94(2):e106-8.
Σχετικά Links
1. Ο Dr Εμμανουήλ Ζαχαράκης στην εκπομπή 'Το Αύριο της Υγείας' - Channel 9 (3/6/2016) (youtube.com)
3. Καρκίνος του στομάχου: Μπορούμε να τον αποφύγουμε; (protothema.gr)
4. Το «κλειδί» της θεραπείας στον καρκίνο του στομάχου | Athens Voice
5. Αλλάζουμε διατροφή, νικάμε τον καρκίνο του στομάχου! | Win Cancer | Δημήτρης Σιάχος
